اهمیت حفظ قرآن
یکی از مراتب بهره مندی از قرآن و مهجوریت زدایی از آن حفظ قرآن کریم است . چرا که انسان با این کار آیات قرآن را در سینه خود نگهداری می کند و پیامد آن این می شود که همواره به یاد قرآن و همراه با قرآن و گویا دائماً در محضر قرآن است .
درباره حفظ قرآن امام صادق (ع) می فرمایند : القُرآنَ القُرآنَ ، إِنَّ الآیَهَ مِنَ القُرآنِ و تاسُورَهٍ لَتَجِیءُ یَومَ القِیَامَهِ حَتَّی تَصعَدَ أَلفَ دَرَجَهً ، یَعنِی فِی الجَنَّهِ فَیَقُولُ : لَو حَفَظتَنِی لَبَلَغتُ بِکَ هَاهُنا . سفارش می کنم شما را به قرآن زیرا در روز قیامت هر آیه و سوره از قرآن هزار درجه در بهشت بالا می رود و می گوید : اگر مرا حفظ کرده بودی تا آنجا تو را می بردم .
این روایت پیمودن درجات بهشت را در گرو حفظ قرآن دانسته است ، حفظ قرآن در اینجا به معنای از بر بودن وبه خاطر سپردن است بدین معنی که قرآن را در خانه ذهن و قلب نگهدارد تا هماره به نور قرآن روشن باشد ، و اینکه برخی می گویند : منظور از حفظ ، نگهداری و حراست از تحریف و مواظبت از آن است سخن دیگری است . مؤید این سخن کلام نبوی است که می فرمایند : إِنَّ الَّذِی لَیسَ فِی جَوفِهِ مِنَ القُرآنِ ، کَالبَیتِ الخَرَبٍ . کسی (قلبی) که چیزی از قرآن در آن نباشد همانند خانه ویران است .
از اینکه در لسان معصومین (ع) دعایی برای فراموش نکردن آیات حفظ شده روایت گردیده است می توان به اهمیت و جایگاه این برنامه پی برد . علامه مجلسی (ره) می نویسد : پیامبر (ص) به امام علی (ع) فرمود :
أُعَلِّمُکَ دُعَاءً لَا تَنسَی القُرآنَ ، قُل : اللَّهُمَّ ارحَمنِی بِتَرکِ مَعَاصِیکَ اَبَداً مَا اَبقَیتَنِی ، وَ ارحَمنِی مَن تَکَلَّفَ مَا لَا یَنبَغنِی ، وَ ارزُقنِی حُسنَ النَّظَرِ فِیمَا یُرضِیکَ ، وَ اَلزِم قَلبِی حِفظَ کِتَابِکَ کَمَا عَلَّمتَنِی ، وَ ارزُقنِی أَن اَتلُوَهُ عَلَی النَّحوِ الَّذِی یُرضِیکَ عَنّّی ، اللَّهُمَّ نَوِّر بِکِتَابِکَ بَصَرِی ، وَ اشرَح بِهِ صَدرِی ، وَ اَطلِق بِهِ لِسَانِی ، وَ استَعمِل بِهِ بَدَنِی ، وَ قَوِّنِی بِهِ عَلَی ذَلِک ، و اَعِنِّی عَلَیهِ اِنَّهُ لَا یُعِینُ عَلَیهِ اِلَّا أَنت ، لَا اِلَهَ اِلَّا أَنت .
دعایی به تو یاد می دهم که قرآن را فراموش نکنی ، بگو : اللَّهُمَّ …
حفظ قرآن آثار و برکاتی دارد که از جمله آثاری که برای حفظ قرآن بیان شده این است که قلبی که محفظه قرآن باشد دچار عذاب نمی شود چنان که پیامبر (ص) فرمودند : إِنَّ اللهَ تَعَا لَی لَا یُعَذِّبُ قَلباً وَعَی القُرآنَ .
خداوند عذاب نمی کند قلبی را که ظرف قرآن باشد .
یکی دیگر از برکات حفظ قرآن و مأنوس شدن با آن سخن گفتن به وسیله آیات قرآن کریم است ، بدین معنی که انسان جز با آیات قرآن سخن نگوید .
سخن گفتن از زبان قرآن یعنی اینکه آدمی در مسیر ارتباط و حفظ آیات قرآن به جایی برسد که برای تمامی وقایع زندگی و امورات روزمره خود بتواند فی البداهه به آیات قرآن رجوع کند و در همان لحظه با قرآن تکلم کند . رجوع کردن به قرآن نه به این معنی که شخص دنبال قرآن بگردد و ان را ورق بزند و آیه ای را استخراج کند بلکه به این معنی که در همان لحظه آیه در ذهنش مجسم شود و به استناد به آن حرف بزند . و این محقق نخواهد شد مگر اینکه ما با قرآن انس گرفته و فراموین آن را بفهمبم و به خاطر بسپاریم و مدام در تمرین باشیم که برای هر موضوعی به آیات قرآن استناد کرده و با آن تکلم نماییم .
امروزه متأسفانه می بینیم که حافظان قرآن علی رقم اینکه قرآن را حفظ هستند اما بیشتر شان توان این را ندارند که در محاوره ها و مکالمات روزمره از آیات قرآن استفاده کنند در واقع محل مصرف آیات قرآن را در زندگی فردی و اجتماعی تداعی نمی کند .
شاید علت این مشکل این است که حافظان و مؤسساتی که به کار حفظ مشغول اند و دست اندر کاران این امر فقط به حفظ آیات و ارائه آن بسنده می کنند و در رابطه با کاربردی کردن آیات قرآن در زندگی برنامه ریزی منسجمی انجام نداده اند .
بدیهی است اگر سخن گفتن با زبان قرآن در جامعه وبالاخص در بین حافظان و قاریان نهادینه شود جامعه بهتر و بیشتر به سمت تکامل پیش خواهد رفت .
ان شاء الله در نوشتار های بعد مطالبی پر بار و راهگشا برای علاقه مندان به حفظ قرآن خواهیم آورد که مورد استفاده آن عزیزان خواهد بود